Tijdverschil (jetlag)

Er zijn mensen, die zonder blikken of blozen een tijdverschil van tien uur kunnen overbruggen. Ze doen gewoon hun ogen dicht en kunnen slapen wanneer ze maar willen. Anderen hebben al last van de overgang van de winter- naar de zomertijd.

Als je gaat vliegen is de kans groot, dat er tijdverschil is tussen de plaats van vertrek en de plaats van bestemming. Hierdoor wordt het slaapritme verstoord. Hoe groter het verschil in tijd is, hoe groter de verstoring van het slaapritme.
De ontregeling die je voelt als gevolg hiervan wordt 'jetlag' genoemd. Het meest belangrijke symptoom is vermoeidheid. Je kan dat bijvoorbeeld merken doordat je wilt slapen op tijden waarop je dat normaal (nog) niet doet. Maar de vermoeidheid kan ook extremer zijn. Ook kan je lichamelijke of psychische verschijnsel merken zoals rusteloosheid, verwardheid, prikkelbaarheid, hoofdpijn, slapeloosheid en concentratieproblemen.

In het algemeen heb je meer last van jetlag als het slaapritme wordt ingekort (als je naar het oosten reist) dan als het slaapritme wordt verlengd (als je naar het westen reist).
Ons brein kan er kennelijk beter tegen als de dag langer duurt, dan als de dag korter duurt.

Er is nog geen manier gevonden om jetlag 100% te voorkomen, maar de volgende tips zijn zeker de moeite waard:

• Vermijd stress voordat je gaat vliegen. Als je je om welke reden dan ook druk maakt voordat je gaat vliegen zal dit je jetlag erger maken.
• Pas je slaaptijden aan. Een aantal dagen voordat je op reis gaat verleg je de tijd waarop je gaat slapen steeds met een half uur tot een uur per dag. Reis je naar het westen, ga dan steeds later naar bed, reis je naar het oosten, ga dan steeds vroeger naar bed. Je lichaam is dan al (meer) voorbereid op de slaaptijden op de plaats van bestemming.
• Zorg ervoor dat je voldoende drinkt. Onderzoek heeft laten zien, dat een deel van de jetlagklachten worden veroorzaakt of worden verergerd door uitdroging. Zie ook 'eten en drinken'.
• Zet, zodra je in het vliegtuig bent, je horloge al op de tijd van de plaats van bestemming. Hou je bij aankomst zoveel mogelijk aan deze tijd. Geef zo min mogelijk toe aan je behoefte aan slaap. Doe eventueel een hazenslaapje als je echt niet volhoudt. Slaap dan zo kort mogelijk.
• Zoek de zon op als je op de plaats van bestemming bent. Blijf een uurtje buiten in de zon zitten.
• Eet in het vliegtuig lichte maaltijden. Eet weinig koolhydraten en weinig vet. Eiwitrijke maaltijden geven je energie.

Je komt ook nog andere manieren tegen om jetlag te voorkomen. Het voert te ver om op al deze mogelijkheden in te gaan. Op deze site beperken we ons tot het noemen van enkele mogelijkheden.
Laat je goed voorlichten als je overweegt om van één van deze mogelijkheden gebruik te maken.

• Lichttherapie kan een mogelijkheid zijn om je beter te beschermen tegen jetlag. Er zijn speciale apparaten te koop die je thuis of op je hotelkamer kunt gebruiken.
• Melatonine. Sommige mensen gebruiken melatonine om jetlag te voorkomen. Let op: kinderen mogen geen melatonine gebruiken.
• Pillen en voedingssupplementen. Denk er goed over na of je een slaapmiddel wilt gebruiken. Ga er in ieder geval voor naar een arts. Als je een ander jetlagmiddel wilt kopen, overtuig je er dan eerst van, dat het middel en de verkoper ervan, zeker als je via internet koopt, te vertrouwen zijn.